GASPAR PINTO CORREA natural do lugar do Garajal situado na Provincia da Beira do Bispado de Lamego, filho do Doutor Gaspar Vaz de Souza, e D. Maria Correa, e irmaõ de Fr. Belchior da Santa Anna Carmelita Descalso de quem fizemos memoria em seu lugar. Quando contava quatorze annos de idade entrou na Companhia de Jesus a 15 de Fevereiro de 1610 onde pelo espaço de vinte annos, que nella assistio mostrou o grande talento, que tinha para as letras humanas, e divinas sendo Mestre de Rhetorica no Collegio de Coimbra, e de Filosofia em o de Braga. Depois, que deixou a Companhia foy Comissario do Santo Officio, e Conego Penitenciario da Collegiada de Barcellos. Fallou, e escreveo com pureza, e expediçaõ a lingua Latina, e metrificou em o mesmo idioma, e tambem em o materno com elegante cadencia. Foy ornado de exemplares custumes, modestia summa, afabilidade natural. Morreo a 25 de Março de 1664. quando contava 68. annos de idade. Jaz sepultado na Ermida de S. Bento, que elle fundara em Barcellos, e sobre a Campa se deve gravar o epitafio seguinte, que à petiçaõ de hum seu cordial amigo compoz extemporaneamente o qual ainda por muito tempo meditado merecia a mayor estimaçaõ.

Hic jacet, hic tacitus loquitur sine voce

Magister

Multa loquendo dedit, plura tacendo docet.

Multa dedit calamo, & linguá documenta

per orbem

Sed maiora brevis dat documenta lapis.

Quae male vixit erit post mortem mortuus

idem

Post mortem vivus, si bene vixit, erit.

Ars bene vivendi, & moriendi est una viator;

Si vis in aeternum vivere, disce mori.

O seu nome celebraõ Joan. Soar. de Brit. Theatr. Lusit. Liter. lit. G. n. 28. Ingenio ad latinas Musas facillimo, & promptissimo. D. Franc. Manoel Cart. Dos AA. Portug. Poyares Paneg. em louvor da Villa de Barcel. cap. 16. pag. 26. Sampayo Nobil. Portug. cap. 7. Illustrissimo Cunha in Decretal. cap. Catinens. Dist. 61. n. 2. Manoel de Gallegos Templ. da Mem. liv. 4. Estanc. 199.

Pois já com metro funebre, e sucinto

Fizeste a Theodozio a terra leve

Cantay agora comigo ò suave Pinto

Argos a noite ouvindo-vos se eleve;

Recline o Tybre em urnas a cabeça

Durma, e por vos de Titiro se esqueça.

Antonio Figueira Duraõ Laur. Parnas. Ram. 2.

Quàm pictas superat nativa figura tabellas

Tam Phaebum Pintus maximus eminuit.

Est enim Apollo palam Pinto depictus Apollo

Judicio at Pintus verus Apollo meo est.

E logo mais abaixo.

En quonque principibus permixtum vatibus illis

Agnosce proprio quem Musae nomine dicunt.

Corream illius nam currit fama per orbem

Dum Lusitanas lacrymas, maestamque Brigantum

Cantitat, atque Tagum lacrymis augmentat obortis

Dumque suis superá fuctus Theodosius aura

Carminibus vivit, nomem quoque sculpsit in auro.

Compoz.

Musa Panegyrica in Theodosium. Duos continet libros. Primus variam Panegyrim. Secundus variam Musam amplectitur. Bracharae Augustae Typis Fructuosi Laurentii de Basto 1624. 8. Sahio com o suposto nome de Miguel Pinto de Souza.

Lacrymae Lusitanorum in obitu Serenissimi Principis Theodosii secundi, Brigantiae Ducis Septimi. Ulyssipone apud Petrum Crasbeeck Reg. Typ. 1631. 8.  Consta de Prosa Latina, Versos Latinos, e Portuguezes.

Lusitaniae Captivitas sub Philippo, libertas, & felicitas sub Joanne: libri quinque qua historico, qua Oratorio Stylo interpuncti. Ulyssipone ex Officina Pauli Crasbeeck. 1643. 8.

Commentarii in libros Q. Horatii Flaci primò juxta Verborum ordinem uberioribus deinde notis illustrati, continens quatuor libros Carminum, & librum Epodon. Conimbricae apud Thomam Carvalho Acad. Typ. 1655. 4.

Commentarii in Pub. Virgilium Maronem nunc primùm juxta ordinem Verborum post tamem uberioribus notis locupletandi Tomus primus complectens Eglogas, et Georgicas. Ulyssipone apud Emmanuelem da Silva. 1640. 4. & ibi  apud Ant. Crasbeeck de Mello 1670. 4. & ibi apud Emmanuelem Lopes Ferreira 1699. 4.

Commentarii in P. Virgilium Maronem Tomus segundus in sex priores Aeneidos libros. Ulyssipone per Paulum Crasbeeck. 1644. 4. Conimbricae apud viduam Emmanuelis da Sylva 1668. 4. & Ulyssipone apud Antonium Crasbeeck de Mello 1670. 4. & ibi per Dominicum Carneiro 1698. 4.

Commentarii in P. Virgilium Maronem Tomus tertius in sex posteriores Aeneidos libros. Ulyssipone apud Antonium Crasbeeck. de Mello 1653. & ibi per eumdem 1665. 4.

 

[Bibliotheca Lusitana, vol. II]