IORGE COELHO (a quem duvidosamente faz natural de Lisboa Ioaõ Soares de Brito Theatr. Lusit. Litter. lit. G. n. 38. foy filho do Capitaõ Nicolao Coelho companheiro em o descubrimento da India Oriental do clarissimo Argonauta D. Vasco da Gama, e irmaõ de Francisco Coelho Estribeiro mór da Raynha D. Catherina consorte delRey D. Ioaõ o III. Entre os professores das letras humanas mereceo no seu tempo a primazia assim na elegancia da Poetica, e eloquencia da Oratoria, como na intelligencia das linguas Grega, e Latina sendo discipulo da primeira de Nicoláo Clenardo, e Mestre da segunda do Conde do Vimioso D. Affonso de Portugal, que sahio taõ consumado neste magestozo idioma que recebeo muitas cartas de Ieronimo Osorio Cicero Portuguez às quais respondia com igual pureza, e gravidade. Venerado por Oraculo das sciencias amenas passou à Universidade de Salamanca estudar as severas, e foraõ taõ gloriosos os progressos da sua aplicaçaõ que em premio della recebeo o gráo de Doutor em Direito Pontificio. Voltando a Portugal como o Cardial Infante ocupasse neste tempo a Cadeira Primacial de Braga atendendo á qualidade da sua pessoa que se fazia mais recomendavel pela integridade dos custumes, e vastidaõ de Letras o nomeou seu Secretario cujo lugar conservou quando aquelle Principe passou para Metropolitano de Evora constituindo-o seu Procurador no anno de 1546. para approvar pelo Nuncio Apostolico Ioaõ Bispo Sipontino os Estatutos que reformara, e acrecentara para o seu Cabbido Eborense. Crecendo com o tempo o afecto que lhe tinha este Principe lhe deu o Priorado do Convento de S. Iorge de Conegos Regrantes situado junto da Cidade de Coimbra do qual era Commendatario. Nesta dignidade mostrou o talento de que a natureza o dotara augmentando com varios edificios ao Convento, que dezejou se unisse à Congregaçaõ de Santa Cruz de Coimbra por carta escrita ao Capitulo celebrado a 4 de Mayo de 1557. cujos dezejos naõ tiveraõ effeito por falta do consentimento do Cardial D. Henrique. Falleceo a 28 de Agosto de 1563. e jaz sepultado em sepultura raza no meyo da Capella mòr do Mosteiro de que fora digno Prior. Delle fazem honorifica memoria os mais celebres Humanistas, e graves Escritores do seu tempo como saõ Andre de Resende in Annotat. lib. 2. S. Vicent. n. 48. Lusitaniae nostrae ornamento, sive poeticam facultatem, sive Ciceronianae Orationis aemulationem spectes. Hyeron. Cardos. Epist. epist. 6. Lusitaniae nostrae decus. Ioan. Vasaeus Chron. Hispan. cap. 6. non carmine tantum Resendio rivalis, sed et oratoriis laudibus adeò bene percultus, ut paucos credam tam prope ad puritatem accedere Ciceronis; certe Ifocraticam jucunditatem, lenitatemque sic refert ut parem non viderim. e cap. 1. Vir omnibus bonarum artium studiis ornatissimus. Gaspar Barreiros na Dedicatoria, que lhe fez em Evora a 28 de Abril de 1553. à Oraçaõ, que recitou em prezença de Xisto IV. o Bispo de Evora D. Garcia de Menezes escreve o seguinte Elogio, que fez a Jorge Coelho o Cardeal Sadoleto. In quibus tu primùm Coeli doctissime occurristi, dixit enim legisse se nonnulla ingenii tui monumenta quae litteris mandaveras in utraque, & Oratoria, & Poetica facultate, praeclara illa quidem, & quae acumen ingenii, summum judirium, optimam verboruum electionem, gravem, & splendidam dictionis formam, denique eruditionis, & doctrinae, caeterarumque rerum praestantiam prae se ferrent. Nicol. Ant. Bib. Hisp. Tom. 1. pag. 41 1. col. 2. propter eximiam Latinae linguae, & humanitatis eruditionem gratus Henrico Portugalliae Infanti, Patrique Ecclesiae purpurato. Joan. Soar. de Brito. Theatr. Lusit. Litter. lit. G. n. 38. in humanioribus litteris excultus. Nicol. de S. Mar. Chron. dos Coneg. Reg. liv. 8. cap. 15. n. 14. de gentil engenho, grande Humanista, e Poeta Latino Cardoso Agiol. Lusit. Tom. 2. pag. 667. no Comment. de 21 de Abril. letr. D. e Leytaõ Not. Chronol. da Univ. de Coimb. pag. 546. §. 1169 . insigne Poeta. Achil. Stat. Sylv.
Coeli noster amor, Coeli doctissime vatum
Coeli, &eloquio multum laudande forensi. Hyeron. Cardos. Elegiar. lib. 2. Eleg. Ad ipsum.
Nam vel ingenium mihi, vel mens esset Homeri
Non possem numeris par retulisse tuis.
Quis tibi credo nove pariter dictasse puellas
Incolere Aonium, quis Helicona ferunt:
Et Venus ipsa suo tepefecit pectore postquàm
Tractavit nati dextra proterua sui.
Quin etiam tanto Charites sparsere lepore
Quantum Naso tuis cernimus esse jocis. Eleg. 13.
De tuis tandem numeris, quod ipse
Senserim dicam: mihi nempe visus
Dum tuos legi numeros Horati
Volvere docti.
Alter Alcaeus fore mi videris
Si diù lusús genus hoc sequére
Et tuis cedes numeris, &arti
Lesbia Sapho.
Dives es certe tibi vena puros
Qui tot effundit latices, nec unquàm
Aret, &multúm licet usque demas
Plenior exit.
Petrus Sanches Epist. ad Ignat. Moralium.
Caelius insurgit qui carmine schemate multo
Micans verborum tentat candore referre
Illum, qui duri per tot discrimina Martis
Traxit in Emathiam soceri, generique furores.
Compoz.
Serenissimi Principis D. Alphonsi Portugalliae Infantis Consecratio. Elegia ad Virginem Deiparam de Christo moriente Conimbricae in Caenobio Sanctae Crucis. 1536. 4.
De Patientia Christiana liber unus. Dedicado ao Serenissimo D. Henrique Infante de Portugal, e Arcebispo de Braga. Consta este livro alèm do tratado assima escrito das seguintes obras poeticas.
Lamentatio D. Mariae Magdalenae ad Domini nostri JESU Christi sepulchrum. Carmen Heroicum ad Ludovicum Infantem Portugalliae de simulachro Virginis Deiparae ab ipso in direptione Urbis Tunetis reperto. Nonnulla Epigrammata. Victoria Lusitanorum adversus Turcas carmine heroico. Elegia in obitum Alphonsi Cardinalis Infantis Portugalliae. Conquestio Virginis Deiparae cum Domini nostri JESU Christi Corpus de Cruce depositum est. carmine heroico. Luciani de Dea Syria liber unus eodem authore interprete cum praefatione ejusdem carmine heroico ad Henricum Infantem Portugalliae Archiepiscopum Bracharensem. No fim tem estas palavras. Excusum est hoc opus nunc primum editum, &emendatum compostum a Georgio Coelho Lusitano nohili viro, ac Reverendissimi Domini, Excellentissmique Principis Henrici Infantis Portugalliae Archiepiscopi Bracharensis, & Hispaniarum Primatis à Secretis. Apud Ludovicum Rhotorigum Tybographum, Bibliopolamque Regium. Anno à Virgineo partu M.D.XL.
Lamentatio in Passione Domini Nostri J. C. heroico carmine. Epigrammata in mortem Joannis III. & Epistola heroica ad Nicolaum Clenardum. Olyssipone apud Joannem Blavium. 1557. 4.
In laudem D. Georgii Martyris, Poema.
Começa.
Lusiadum Patrone potens, qui sanguine fuso.
Conserva-se escrito em o Coro do Mosteiro de S. Jorge do qual fora Prior, como affirma D. Nicol. de Santa Maria Chron. dos Coneg. Reg. liv. 8. cap. 15. n. 15.
Epigramma in Laudem Ferdinandi Soares.
Começa.
Plurima, quae paucis quaerit comprehendere chartis.
Sahio impresso no principio de Gramatica latina deste Author. Eborae apud Andraeam Burgensem. 1572. 8.
Epistola Latina in Laudem Antimoriae Arii Barbosae.
Sahio impressa no principio desta obra Conimbricae apud Caenobium Sanctae Crucis. 1536. 8.
Clarissimo Viro Damiano a Goes S. P. D. Epistola data Olyssipone 7. Calend. Sept. 1540.
Clarissimo Viro Damiano á Goes S. P. D. Epistola data Olyssipone Idibus Decembris. 1541.
Estas duas Cartas Latinas se imprimiraõ com as obras de Damiaõ de Goes. Lovanii ex Officina Rutgeri Rescii. 1544. 4. Onde as vimos.
Vida do Senhor D. Duarte filho natural delRey D. Joaõ o III. fol. M. S. Começa. Posto que nesta vida. Acaba, e a nòs deixou neste valle de lagrimas. Conserva-se na Bibliotheca do Excellentissimo Marquez de Gouvea, e della vimos hum exemplar.
[Bibliotheca Lusitana, vol. II]